در قالب word و در 9 صفحه، قابل ویرایش.
کارگروه تحول اقتصادی دولت در گزارش پشتیبان طرح تحول اقتصادی در نظام یارانه ها به بررسی مزایا و معایب پرداخت نقدی یارانه ها پرداخت.
نظام کالایی
هدف نظام کالایی اطمینان از دسترسی خانوارها به حداقل نیاز مصرفی است . طرفداران این شیوه معتقدند از آنجایی که میل نهایی به مصرف این نوع یارانه بیش از یارانه های نقدی است، دارای اثرات مثبت بیشتری بوده و احتمال اصابت آن به هدف خاص ( رفع کمبود یک ماده غذایی خاص ) بیشتر است.
بر پایه تئوریهای کلان اقتصادی، اثر توزیع کالای یارانه ای بر سطح مصرف خانوارها ، رابطه مستقیمی با میزان یارانه اعطایی دارد . چنانچه مقادیر یارانه ای بیش از مصرف معمول خانوار باشد، آنگاه بخشی از هزینه صرف شده بر کالای یارانه ای ذخیره شده و از این منظر همانند همانند نظام نقدی عمل می نماید.
تئوریهای نوین بر این اعتقادند که جنسیت فرد دریافت دارنده کالاهای یارانه ای عامل مهمی در اثرگذاری یارانه های کالایی بر سطح مصرف می باشد . به عنوان مثال ، اگر کالای یارانه ای به وسیله زنان خانوار دریافت شود نسبت به یارانه نقدی که توسط اعضای مرد خانوار دریافت می شود، احتمال تاثیر یارانه کالایی بر مصرف خانوار بیش از یارانه نقدی خواهد بود.
الف ) مزایای نظام کالایی
قابلیت مدیریت و کنترل افراد واجد شرایط.
بی نیاز از روشهای پیچیده شناسایی.
ب) معایب نظام کالایی
بالا بودن هزینه های اجرایی ( هزینه حمل و نقل و ذخیره سازی مواد غذایی).
تاخیر و اتلاف مواد غذایی به هنگام تحویل.
بدیهی است مشکلات فوق به ویژه در مناطق عقب افتاده و مکانهایی که دسترسی مناسب زمینی وجود ندارد ، تشدید می گردد.
با توجه به معایب نظام مذکور منتقدین این روش ، عنوان می کنند ، تنها زمانی پرداخت یارانه کالایی به صرفه خواهد بود که اثر مثبت یارانه های کالایی بر سطح مصرف زیاد باشد ، چرا که در غیر این صورت، هزینه اجرایی بالای یک واحد پرداخت یارانه کالایی نسبت به یک واحد یارانه نقدی ، یارانه کالایی را نسبت به یارانه نقدی ناکارآمد تر می کند . چنانچه توزیع کالایی یارانه ای بر سطح مصرف و بهبود تغذیه خانوارهای فقیر تاثیر چندانی نداشته باشد، به واسطه افزایش عرضه و پایین آمدن قیمت ، تولید کنندگان محلی کالاهای یارانه ای با ضرر و زیان روبرو خواهند شد.
ج) تجربه سایر کشورها
توزیع کالای یارانه ای یکی از قدیمی ترین نظامهای مبارزه با فقر است . سابقه این روش در کشور شیلی به سال 1924 باز می گردد . دراین کشور مراکز خاصی ، بسته های غذایی را در اختیار زنان آبستن و یا زنان و کودکانی که در معرض خطرات خاصی هستند ، قرار می دهند و یا اینکه از کودکانی که دچار سوء تغذیه شده اند ، حمایت می کند.
نظام همگانی قیمتی
در این نظام ، بخش عمده یارانه به کالاهایی که سهم بیشتری در سبد مصرفی خانوارهای نیازمند دارند، تخصیص می یابد . نحوه اجرای این روش متفاوت بوده و به صور زیر امکان پذیر است: